هنر تذهیب در یک نگاه، نمایشی از بی‌زمانی و بی‌مکانی است. گرچه فضایی آشنا و دل‌انگیز دارد، اما نشانگر مکان یا زمانی در این عالم نیست. تذهیب را می‌توان از هر طرف نگاه کرد و جهت خاصی بر آن قائل نشد. این ویژگی سبب می‌شود تا با هر فاصله‌ای از چشم انسان، دورنما نداشته باشد. شمسه که در آن همهٔ جهت‌ها متوجه مرکز و از مرکز متوجه محیط است، نشان‌دهندهٔ وحدتی در کل اثر است که در عین حذف و جابه‌جایی قطعه‌ای از شکل، خدشه‌ای به کل اثر وارد نمی‌شود. این کیمیاگریِ حیرت‌انگیز، نشانگرِ وجود یک حقیقت مشترک در مجموعه هنرهای عرفانی است و حدیثی است که یک حرف را به چند زبان بازگو می‌کند. تذهیب در عین گویایی پر از سکوت است.
📖 هنر آموزش نقاشی ایرانی
🖋️ پرویز اسکندرپور خرمی