اوج

قبلا دانستیم که تذهیب از دو بخش اسلیمی‌و ختایی تشکیل شده و اسلیمی‌را هم شناختیم. حال می‌خواهیم با ختایی آشنا شویم.
ختایی، گل‌ها و غنچه‌ها و برگ‌هایی است که به صورت نمادهایی رمزی از هستند، ولی صورت هندسی روحانی یافته‌اند. ختایی بین پیچش‌های اسلیمی‌قرار می‌گیرد و خود نیز گردشی عَشَقه‌وار دارد. گردش اسلیمیِ عَشَقه، ظاهر است و گردش ختاییِ عشقه، پنهان. بدین معناست که یک جلوهٔ عشق، آشکار و جلوهٔ دیگر آن پنهان است. به قول مولانا یکی از این سوی است و دیگری از آن سوی، چونان نوای نی که کسی از آن سوی می‌دمد و دیگری از این سوی می‌شنود.
مفردات ختایی، مثل برگ و ساقه و غنچه درکنار گل معنی می‌یابند. گل به معنای ثمر و آخرین جلوهٔ تجلیِ محبوب است. گل رو در روی خورشید و ماه می‌گشاید و به هنگام شکفتن روایت نور می‌کند. خورشید و ماه و نور دایره هستند و دایره کمالِ اشکال هندسی است و جالب اینجاست که در تذهیب، ترسیم گل‌ها بر دایره استوار است و از تلفیق و ترکیب دایره‌ها، انواع گل‌های ختایی ایجاد می‌شوند. کامل‌ترین گل، «لاله عباسی» است، که با برشی از لاله‌های تودرتو با قلبی در وسط و بال‌هایی آماده ٔ پرواز به نمایش گذاشته می‌شود.

📖 هنر آموزش نقاشی ایرانی
🖋️ پرویز اسکندرپور خرمی‌(ایشون چند روز پیش به‌علت کرونا فوت کردن🖤).